Technologie verdient een centrale plek in overheidsbeleid

Er is iets vreemds aan de hand in Nederland. Ondernemers en beleidsmakers zijn beiden gericht op het versterken van de economie, maar lijken er een verschillende visie op na te houden. Sterker nog: de twee groepen lijken in parallelle werelden te leven en zijn slecht met elkaar verbonden. Niet alleen lopen we daardoor economische kansen mis, ook worden technologische mogelijkheden voor het oplossen van maatschappelijke problemen onvoldoende benut. 

Aan de ene kant zie ik een Nederlandse markt die vanuit ondernemersperspectief zeer vooruitstrevend is, met een enorme drive zowel bij bedrijven als consumenten. En dat is een hele goede voedingsbodem voor de verdere ontwikkeling van de tech industrie.

Tegelijkertijd worstelen beleidsmakers met de relevantie van startups en technologie. Ze rennen achter hypes aan als blockchain en artificiële intelligentie, zonder nu een echte visie te hebben over hoe de Nederlandse economie in de komende jaren vorm moet krijgen. Economisch beleid in Nederland is reactief, waarbij geregeld de angst regeert. Gebrek aan technologische kennis én betrokkenheid ontbreekt zowel bij de overheid als bij politieke partijen. Kijk maar hoe weinig er over technologie staat in de verkiezingsprogramma’s, en de weinige politici in de Kamer die er iets van af weten, verlaten dit jaar het parlement.

Een paar voorbeelden maken de manier waarop we in Nederland de plank misslaan duidelijk. Zo is er een miljard euro weggegooid met de ontwikkeling van het elektronische patiëntendossier. Onder meer vanwege onderbuikgevoelens rond privacy is de stekker eruit getrokken, waardoor burgers nu wel zo'n elektronisch dossier hebben maar zonder dat de overheid daar direct voor verantwoordelijk is. Het risico op privacyschending blijft, dit is niet de goede manier om burgers te beschermen.

En dan de ontwikkeling van de befaamde corona-app. Het was een goede zaak dat het ministerie van VWS een hackathon opzette als forum voor de ontwikkeling van die app. Maar het leek er op dat daardoor helemaal niet meer gekeken naar andere oplossingen. Ik ben opgeleid als ingenieur en geloof in de maakbaarheid van Nederland. Je moet de vrijheid van de vorm van oplossingen openhouden. 

Als CEO van Holland Fintech probeer ik de financiële dienstverlening in Nederland een stuk toegankelijker en innovatiever te maken. Daar wordt ook in Europa flink over nagedacht en er wordt vanuit Brussel gehandeld, bijvoorbeeld met de PSD2-richtlijn die concurrentie en innovatie voor betaaldiensten gaat bevorderen. Maar beleidsmakers werden pas wakker toen de richtlijn al in kannen en kruiken was, en ze proberen nu de richtlijn op een andere manier te implementeren dan in de meeste EU-lidstaten. Dat is erg onhandig omdat je in een Europese financiële markt dezelfde regels moet hanteren.

Met een paar voor de hand liggende veranderingen kan de kloof tussen overheid en ondernemers makkelijk worden geslecht. Zo zouden overheidsinstellingen een Chief Technology Officer kunnen krijgen, zoals in het buitenland al lang gebruikelijk is. Met een CTO wordt het eenvoudiger technologie een centrale plek in het beleidsproces te geven. Dit gaat verder dan het stuwen van economische groei. Zowel beleidsmakers als bedrijven kunnen technologie beter aan de sociale agenda verbinden. Van smart mobility tot sociale ongelijkheid – op allerlei maatschappelijke gebieden kan technologie oplossingen bieden. Zo kunnen we ook politici overtuigen van het nut van technologie, als een onmisbaar gereedschap voor economische en maatschappelijke voorspoed.

In de wereld van vandaag heeft elk bedrijf dat wil schalen, technologie nodig. De overheid moet die stap naar technologie zoveel mogelijk faciliteren, inzetten voor haar eigen diensten en verouderde wetgeving aanpassen. Met een actieve betrokkenheid en een sterkere regie kan de overheid technologie op een betere manier reguleren dan met de reactieve en risicomijdende cultuur die ik nu nog regelmatig tegenkom. 

Verder is veel van de ontbrekende technologische kennis bij ondernemers aanwezig. ‘Den Haag’ kan met een paar handreikingen naar de markt direct kennis op hun bord krijgen, bedrijven staan klaar om die te delen. Onze economie is zoveel meer dan Schiphol en de haven van Rotterdam. Er ontstaan hele nieuwe ecosystemen met een structurele aanwas aan innovatie, niet alleen in de financiële sector maar ook elders. Startups met twintig mensen zijn nu in staat om miljarden aan waarde te creëren. De frontrunners van de economie van morgen zijn al hard aan de slag, wat nu nodig is is een actieve dialoog tussen die ondernemers, beleidsmakers en politici.

Don Ginsel is CEO van Holland Fintech, een netwerk van meer dan vierhonderd innovatieve bedrijven in de financiële sector.